Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde 08/02/2023 Çarşamba günü Saat 01:00 itibariyle Üç Ay Süreyle Olağanüstü Hâl İlan Edilmesi Hakkında Karar, 8 Şubat 2023 tarihli ve 32098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
OHÂL NEDİR?Olağanüstü Hâl, belli sebeplerle ilan edilen, geçici olarak temel hak ve hürriyetlerin kısmen veya tamamen durdurulmasına veya vatandaşlar için para mal ve çalışma yükümlülüklerinin getirilmesine imkân veren bir olağanüstü yönetim usulüdür[1].
OHÂL KİM TARAFINDAN HANGİ ŞARTLARDA İLAN EDİLEBİLİR?
Anayasa’nın 119. Maddesine göre “Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hâl ilan edebilir."
OHÂL NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRER?
Olağanüstü hâl ilan kararı verildiği gün Resmi Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunulur. Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü hâlin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir.
OLAĞANÜSTÜ HÂL İLAN KARARININ AMACI NEDİR?
Olağanüstü hâl ilan kararının amacı, olağanüstü hâl ilanına yol açan sebepler yüzünden bozulmuş olan kamu düzeninin yeniden sağlanmasıdır.
OLAĞÂNÜSTÜ HÂL İLANININ SONUÇLARI NEDİR?
Olağanüstü hâl rejiminin başlıca üç sonucu vardır:
- Anayasa’nın 119. Maddesi uyarınca ilan edilen olağanüstü hallerde vatandaşlar için para, mal ve çalışma yükümlülükleri getirilebilir.
- Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir.
- Olağanüstü Hâl Kanun Hükmünde Kararnamesi çıkarılabilir.
[1] GÖZLER Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2016, s. 379-384.
YORUMLAR